Тархи судлал ба амжилттай арилжааны нууц

Арилжаа гэдэг нь зөвхөн стратеги боловсруулах, график унших, индикатор ашиглах төдий зүйл биш. Энэ бол хүний сэтгэл хөдлөл, шийдвэр гаргалт, эрсдэлийн менежмент зэрэгтэй шууд холбоотой, тархины үйл ажиллагаанд гүн суурилсан нарийн процесс юм.

Хүн бүрийн зан төлөв, дадал зуршил, гэнэтийн нөхцөл байдалд үзүүлэх хариу үйлдэл нь тархины ажиллагаанаас шалтгаалдаг. Иймээс тархи хэрхэн ажилладгийг ойлгох нь зөвхөн эрдэмтдийн биш, арилжаачдын ч анхаарах ёстой мэдлэг юм. Энэхүү нийтлэлд бид тархины гол бүтцүүд, тэдгээрийн арилжаанд үзүүлэх нөлөө, мөн тархи судлалыг арилжаандаа хэрхэн ашиглаж болох талаар өгүүлэх болно.

Тархины бүтэц ба арилжаанд үзүүлэх нөлөө

1. Урд тархи (Prefrontal Cortex)

Энэ хэсэг нь оновчтой шийдвэр гаргах, ирээдүйг төсөөлөх, төлөвлөх, дүн шинжилгээ хийх чадвартай шууд холбоотой.

Үүрэг: Логик сэтгэлгээ, төлөвлөлт, дүн шинжилгээ, таамаглах зэрэг үйл ажиллагааг хариуцна.

Арилжаанд нөлөөлөх нь: Хэт богино хугацааны ашигт автахгүйгээр, статистик тоон мэдээлэлд суурилсан шийдвэр гаргах чадварыг бий болгодог.

Жишээ: Мэдээ гарсны дараа гэнэтийн үнийн хэлбэлзэлд автаж бус, төлөвлөсөн стратегиа дагаж чадах нь энэ хэсгийн идэвхтэй ажиллагааны үр дүн.

2. Хариу үйлдэл хариуцдаг хэсэг — Амигдала (Amygdala)

Үүрэг: Айдас, шунал, уур бухимдал зэрэг хүчтэй сэтгэл хөдлөлийг зохицуулдаг.

Арилжаанд нөлөөлөх нь: Зах зээл гэнэт унах үед айж бүх арилжаагаа хаах, эсвэл огцом өсөлтөд автаж бүх хөрөнгөө оруулах гэх мэт хурдан, эрсдэлтэй хариу үйлдэлд хүргэнэ.

Жишээ: NFP мэдээний дараах огцом хөдөлгөөнд арилжих нь амигдала хэт идэвхжсэн шинж байдаг.

3. Допамин ба шагналын систем

Үүрэг: Амжилт эсвэл ашиг олох үед таашаал төрүүлэх “допамин” ялгаруулж, тухайн үйлдлийг давтах хандлага бий болгодог.

Арилжаанд нөлөөлөх нь: Ашиг олсны дараа илүү их эрсдэлтэй арилжаа хийх, эсвэл “OVERTRADING” хийх мөн өөртөө хэт итгэлтэй болох эрсдэл үүсгэдэг.

Жишээ: Хэд хэдэн дараалсан амжилттай арилжааны дараа мөнгө олох хүсэл хэт нэмэгдэж, эрсдэлийн хэмжээг хоёр дахин өсгөх.

Тархи судлалыг арилжаанд хэрэгжүүлэх арга замууд

• Сэтгэл хөдлөлийг хянах чадвар:

Арилжааны өмнө болон дараа өөрийн сэтгэлзүйн байдлаа тэмдэглэж, ямар үед илүү зөв шийдвэр гаргаж байгаагаа ажиглах.

“Хэт их айдас” эсвэл “хэт их баяр” төрөх үед арилжаа дахин нээхгүй байх дүрэм гаргах..

• Зан төлөвийн давтамжаа таних:

Өмнөх алдаагаа дүгнэх арилжааны өдрийн тэмдэглэл (Trading Journal) хөтлөх.

Нэг төрлийн алдааг хэдэн удаа давтаж байгаагаа хянах.

• “Loss Aversion” буюу алдагдлаас зайлсхийх хандлага:

Ашигтай болон алдагдалтай арилжааны харьцааг R/R ratio-гоор тооцож, сэтгэлзүйн бус тоон үзүүлэлтээр шийдвэр гаргах.

“Алдагдлаа нөхөх” гэсэн богино хугацааны сэтгэлзүйгээ дарж, урт хугацааны стратегиа баримтлах.

• Бясалгал ба анхаарал төвлөрөл:

Өдөрт 5–10 минутын mindfulness meditation хийж, стресс болон сэтгэл хөдлөлийн түвшинг бууруулах.

Дүгнэлт

Арилжаанд зөвхөн техник болон суурь шинжилгээ чухал биш харин таны тархины үйл ажиллагаа, сэтгэлзүйн сахилга бат, ухамсрын түвшин гол үүрэг гүйцэтгэнэ. Тархины бүтцийг ойлгож, сэтгэл хөдлөлөө хянах арга техник эзэмшсэнээр та урт хугацаанд тууштай, тогтвортой ашигтай арилжаачин болж чадна.