Risk Parity портфолиог форекс трейдерүүдэд зориулан байгуулах нь

Форексийн арилжаанд ашиг нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ хамгийн чухал зүйл бол эрсдэлээ зөв удирдах явдал. Олон трейдер өндөр өгөөжтэй стратеги хайдаг ч, арилжааны тогтвортой байдлыг авчирдаг гол хүчин зүйл нь эрсдэлийн удирдлага гэдгийг орхигдуулдаг.

Ийм нөхцөлд хөрөнгө оруулалтын ертөнцөд түгээмэл хэрэглэгддэг Risk Parity Portfolio гэх ойлголтыг форекс арилжаанд дасан зохицуулах боломжтой. Энэхүү арга нь зөвхөн хөрөнгийн хуваарилалт хийх бус, ялгаатай валютын хослолуудын эрсдэлийг тэнцвэржүүлэн, тогтвортой гүйцэтгэл бий болгоход чиглэдэг.

Энэ нийтлэлд бид Risk Parity портфолиогийн үндсэн зарчим, форекс арилжаанд хэрэгжүүлэх арга зам, практик жишээнүүд, мөн проп трейдерүүдийн шалгалт болон урт хугацааны тогтвортой гүйцэтгэлд ямар ач холбогдолтойг авч үзнэ.

1. Risk Parity гэж юу вэ?

Risk Parity бол хөрөнгийн портфолиог эрсдэлийн тэнцвэр дээр суурилан байгуулах арга юм. Уламжлалт портфолио онолын (Modern Portfolio Theory, MPT) дагуу хөрөнгийг өгөөж ба стандарт хазайлт дээр тулгуурлан жинлэдэг бол Risk Parity нь хөрөнгө бүрийн эрсдэлийн хувь нэмэр (risk contribution)-ийг тэнцвэржүүлэх зарчмыг баримталдаг.

Жишээлбэл, хөрөнгө оруулалтын портфолиод:

• Хувьцаа (Stocks) өндөр хэлбэлзэлтэй
• Бонд (Bonds) харьцангуй бага хэлбэлзэлтэй

Хэрэв тэдгээрийг зөвхөн хөрөнгөөр нь жинлэвэл хувьцааны эрсдэл давамгайлна. Харин Risk Parity нь бондод илүү их жин өгч, эрсдэлийн хувь нэмрийг 50/50 болгож тэнцвэржүүлдэг.

2. Форекс арилжаанд Risk Parity хэрэглэх боломж

Форекс зах зээл дээр хөрөнгийн ангилал ялгарахгүй ч, ялгаатай валютын хосууд өөр өөрийн эрсдэлтэй.

• GBP/JPY, GBP/NZD гэх мэт cross-хосууд өндөр хэлбэлзэлтэй.
• EUR/USD, USD/CHF гэх мэт major хосууд тогтвортой.
• Exotic pairs илүү эрсдэлтэй, заримдаа liquidity багатай.

Энгийн жинлэлтийн үед трейдер өндөр хэлбэлзэлтэй хос дээр том алдагдал хүлээж болзошгүй. Харин Risk Parity аргачлалаар валют бүрийн volatility, correlation, risk contribution-ыг тооцож, эрсдэл ижил байхаар жинлэлт хийдэг.

3. Risk Contribution буюу Эрсдэлийн хувь нэмэр

Портфолио дахь арилжааны нийт эрсдэл нь зөвхөн стандарт хазайлтаар хэмжигдэхгүй. Хосуудын хоорондын корреляци чухал.

Форексийн Risk Contribution-г дараах байдлаар тооцож болно:

• Валютын хосын Volatility (σ)
• Портфолио дахь тухайн хосын weight (w)
• Бусад хосуудтай харилцан correlation (ρ)

Risk Contribution = w × σ × (covariance matrix-д эзлэх хувь)

Ингэснээр трейдер бүрийн арилжаа тэнцүү эрсдэлтэй хувь нэмэр оруулах зарчимтай болно.

4. Форекс дээр Risk Parity портфолио байгуулах алхамууд

Алхам 1: Валютын хосууд сонгох

• Major pairs (EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY)
• Cross pairs (EUR/GBP, GBP/JPY, AUD/NZD)
• Safe haven pairs (USD/CHF, USD/JPY)

Алхам 2: Volatility тооцох

• ATR (Average True Range), стандарт хазайлт эсвэл GARCH загвар ашиглан хэмжих.

Алхам 3: Корреляци тодорхойлох

• Хосуудын хоорондын 90 өдрийн корреляци.
• Жишээ: EUR/USD ба GBP/USD өндөр эерэг корреляцтай → илүүдэл давхардал.

Алхам 4: Risk Contribution тэнцүүлэх

• Оптимизацийн загвар ашиглан (ж. Markowitz, risk budgeting optimization) жинг тооцно.
• Өндөр хэлбэлзэлтэй хос → бага жин, тогтвортой хос → их жин.

Алхам 5: Dynamic Rebalancing

• Хугацааны явцад volatility, correlation өөрчлөгдөх тул сар бүр эсвэл улирал тутам жинг шинэчилнэ.

5. Практик жишээ: Risk Parity Forex Portfolio

Жишээ болгож 4 хос сонгоё:

1. EUR/USD
2. GBP/JPY
3. USD/CHF
4. AUD/NZD

Volatility (σ):

• EUR/USD → 8%
• GBP/JPY → 15%
• USD/CHF → 6%
• AUD/NZD → 10%

Корреляци:

• EUR/USD ба GBP/JPY → +0.7
• EUR/USD ба USD/CHF → -0.4
• GBP/JPY ба AUD/NZD → +0.5

Уламжлалт жинлэлтээр:

• Хэрэв бүгдийг 25% жинтэй тавивал → GBP/JPY-ийн эрсдэл давамгайлна.

Risk Parity жинлэлтээр:

• EUR/USD → 35%
• GBP/JPY → 20%
• USD/CHF → 30%
• AUD/NZD → 15%

Ингэснээр нийт эрсдэлд оруулах хувь нэмэр тэнцвэржиж, нэг валютын хос нийт портфолиогийн тогтвортой байдлыг сүйтгэхгүй.

6. Risk Parity ба Prop Firm Trading

Проп фирмүүдийн шалгалтанд drawdown limit, daily loss limit зэрэг хатуу дүрэм байдаг. Risk Parity аргачлал нь энэ орчинд дараах давуу тал өгнө:

1. Drawdown багасна – Валютын хосуудын эрсдэл тэнцвэржсэн учир нэг хосын алдагдал нийт equity-г сүйтгэхгүй.
2. Consistency – Урсгал ашгийн хэлбэлзэл багасч, prop фирмүүдийн хүсдэг тогтвортой байдал бий болно.
3. Scaling Up – Эрсдэлийн менежмент сайн тул проп фирмийн нэмэлт капитал татах боломжтой.

7. Эрсдэлийн уялдаа: Position Sizing ба Risk Parity

Risk Parity-г дангаараа хэрэглэхээс илүү, position sizing-тэй уялдуулбал илүү хүчтэй систем болно.

• Volatility-based sizing: Өндөр σ → жижиг лот, бага σ → том лот.
• Correlation-adjusted sizing: Хэрэв EUR/USD ба GBP/USD зэрэгцэн байрлавал нийт exposure хэт өндөр болно.

Энэ нь Risk Parity + Position Sizing гэсэн гибрид систем болж, проп трейдерийн эрсдэлийн удирдлагын стандарт өндөрснө.

8. Давуу тал ба сул тал

Давуу тал:

• Эрсдэлийн тэнцвэржилт → тогтвортой өгөөж.
• Prop firm шалгалтанд амжилттай тэнцэх магадлал өндөр.
• Корреляцийн удирдлага сайжирна.

Сул тал:

• Тооцоолол төвөгтэй (covariance matrix, optimization).
• Заримдаа ашиг өсөлтийг хязгаарлаж болзошгүй.
• Data шаардлага өндөр (түүхэн volatility, correlation).

Форекс арилжаанд Risk Parity портфолио байгуулах нь зөвхөн хөрөнгийн хуваарилалт биш, харин арилжааны тогтвортой гүйцэтгэл, проп фирмийн шалгалтын стандартуудыг хангах шинэ түвшний аргачлал юм.

Трейдерүүд Risk Parity-г хэрэгжүүлснээр:

• Эрсдэлийн хэт төвлөрлөөс зайлсхийж,
• Тогтвортой өгөөж бий болгож,
• Урт хугацааны амжилттай карьерын үндэс тавих боломжтой.

Иймд, хэрэв та проп трейдерийн замд гарч байгаа бол Risk Parity бол зөвхөн хөрөнгө оруулалтын онол биш, харин таны стратегийн бат бөх суурь гэж ойлгож хэрэглэх нь зүйтэй.