Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд ба валютын зах зээлийн уялдаа

Форекс зах зээлд тогтвортой ашигтай арилжаа хийхийн тулд зөвхөн график, индикатор харахаас илүү өргөн хүрээний ойлголт шаардлагатай. Валютын ханшийн хөдөлгөөнийг хамгийн хүчтэй чиглүүлдэг хүчин зүйлсийн нэг бол макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд юм. Төв банкны бодлого, инфляцийн мэдээлэл, ажилгүйдлийн түвшин, эдийн засгийн өсөлт зэрэг үзүүлэлтүүд нь хөрөнгө оруулагчдын хүлээлт, урсгалыг өөрчилж, ханшийг хүчтэй хөдөлгөнө.

Проп трейдерүүдийн хувьд эдгээр үзүүлэлтүүдийн утга учрыг зөв ойлгож, валютын зах зээлтэй нь хэрхэн уялдаж байгааг нарийн дүгнэх чадвар нь prop firm evaluation-ийн шалгуурт тэсэх, тогтвортой гүйцэтгэл үзүүлэх гол түлхүүр юм.

1. Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийн ангилал

Макро үзүүлэлтүүдийг өргөн хүрээнд гурван бүлэгт ангилж үзэж болно:

1. Өсөлт ба үйлдвэрлэлийн үзүүлэлтүүд
   • ДНБ (GDP)
   • Аж үйлдвэрийн үйлдвэрлэл (Industrial Production)
   • Худалдааны тэнцэл (Trade Balance)
2. Хөдөлмөрийн зах зээл ба хэрэглээний үзүүлэлтүүд
   • Ажилгүйдлийн түвшин (Unemployment Rate)
   • Non-Farm Payrolls (NFP, АНУ)
   • Retail Sales
3. Мөнгөний бодлого ба санхүүгийн үзүүлэлтүүд
   • Инфляци (CPI, PPI)
   • Төв банкны бодлогын хүү (Interest Rate)
   • Yield curve ба бондын өгөөж

Эдгээр үзүүлэлтүүд нь валютын ханшийг санхүүгийн урсгал (capital flow) болон хүлээлтийн өөрчлөлт (expectation shift)-ийн дам нөлөөгөөр хөдөлгөнө.

2. Эдийн засгийн өсөлт ба валютын ханш

2.1 ДНБ (GDP)

• Сайн өсөлт = тухайн улсын эдийн засаг тогтвортой, хөрөнгө оруулагчдын итгэл нэмэгдэнэ → валютын эрэлт өснө.
• Сул өсөлт = хөрөнгө гадагш урсах магадлал нэмэгдэнэ → валют сулрах хандлагатай.

2.2 Худалдааны тэнцэл

• Эерэг тэнцэл (export > import) → тухайн улсын валютын эрэлт нэмэгдэнэ.
• Сөрөг тэнцэл (import > export) → валютын нийлүүлэлт ихэснэ, ханш сулрах магадлалтай.

2.3 Проп трейдерийн асуулт:

“GDP мэдээлэл гарахад ханш яагаад заримдаа урвуу хөдөлдөг вэ?”
→ Хариулт: Зах зээл зөвхөн бодит мэдээлэлд бус хүлээлттэй харьцуулж урвалд ордог. Хэрэв хөрөнгө оруулагчид аль хэдийн өндөр өсөлт хүлээсэн бол бодит өсөлт сайн гарсан ч ханшинд нэмэлт өсөлт авчрахгүй байж болно.

3. Хөдөлмөрийн зах зээлийн үзүүлэлт ба валют

3.1 Ажилгүйдлийн түвшин

Ажилгүйдэл буурвал хэрэглээ, эдийн засгийн идэвх сайжирна → валютын үнэ өсөх суурь нөхцөл болно.

3.2 Non-Farm Payrolls (NFP)

NFP нь АНУ-ын хамгийн чухал мэдээлэл бөгөөд сард нэг удаа гардаг.

• Хүлээлтээс дээр гарвал → USD өсөх
• Хүлээлтээс доор гарвал → USD сулрах

Гэвч анхаарах зүйл нь: NFP ихэвчлэн огцом, хүчтэй хөдөлгөөн үүсгэдэг тул арилжаачид “news spike” дээр гүйхээс илүүтэй урт хугацааны чиг хандлагыг тооцох хэрэгтэй.

4. Инфляци ба мөнгөний бодлого

4.1 CPI ба PPI

• CPI өсөх → Инфляц өндөр байна → Төв банк бодлогын хүүг нэмэгдүүлэх дохио → Валют өсөх
• PPI өсөх → Ирээдүйн CPI-д дарамт болно → Валютын ханшинд урьдчилсан өсөлт бий болгож болно

4.2 Төв банкны бодлогын хүү

Форекс зах зээл дээр хамгийн хүчтэй нөлөөтэй үзүүлэлт бол interest rate differential буюу хүүгийн зөрүү.

• Өндөр хүүтэй улсын валют → хөрөнгө татах магадлал өндөр
• Бага хүүтэй улсын валют → хөрөнгө гадагшлах магадлал өндөр

Проп трейдерүүдийн хувьд yield curve болон forward guidance-ийг ойлгох нь стратегийн давуу тал өгнө.

5. Санхүүгийн зах зээлийн дам нөлөө

5.1 Бондын өгөөж (Bond Yields)

• АНУ-ын 10 жилийн Treasury yield өсөхөд → USD ихэвчлэн өсдөг
• Yield буурахад → хөрөнгө эрсдэлтэй актив руу шилждэг (risk-on environment), JPY, CHF сулрах хандлагатай

5.2 Equity ба Forex уялдаа

• Stock market өсөхөд → Risk appetite нэмэгдэж, safe-haven валют (JPY, CHF) сулрах хандлагатай
• Зах зээл унахад → Safe-haven валют бэхждэг

6. Валютын ханшийн хөдөлгөөний макро цикл

Проп трейдерүүдийн түгээмэл асуулт: “Макро үзүүлэлтүүд ханшид богино хугацаанд хэр хүчтэй нөлөөлдөг вэ?”

• Богино хугацаанд: Мэдээний дараах volatility ихэвчлэн 15–30 минут үргэлжилнэ.
• Дунд хугацаанд: Хүлээлтийн өөрчлөлт ханшийг 1–3 сар чиглүүлдэг.
• Урт хугацаанд: Бодлогын хүү, инфляц, эдийн засгийн өсөлт ханшийн үндсэн цикл тодорхойлно.

7. Проп трейдерүүдэд зориулсан практик арга

7.1 Макро дата дээр суурилсан арилжааны алхам

1. Calendar awareness – Эдийн засгийн календарийг өдөр тутам харж, чухал мэдээг тодорхойлох
2. Expectation vs Actual – Зөвхөн мэдээлэлд бус хүлээлттэй харьцуулж дүгнэх
3. Correlation check – Валютын хослолуудын хоорондын корреляцийг шалгах (жишээ нь, USD/JPY болон US10Y yield)
4. Risk management – Мэдээний өмнөх ба дараах volatility-г тооцож stop-loss, position size-аа тохируулах

7.2 Нийтлэг алдаа

• Мэдээг хэтэрхий орой дагаж орох → spike дээр орж, slippage-д алдагдалтай гарах
• Зөвхөн нэг үзүүлэлт харж шийдвэр гаргах → макро зураглалаас тасархай байх
• Prop evaluation-д хэт их news trading хийх → risk of ruin нэмэгдэх

8. Кейc жишээ: USD ба инфляцийн шок

2022 онд АНУ-ын CPI хүлээлтээс өндөр гарч, инфляци 40 жилийн дээд түвшинд хүрсэн. Үүний дараа:

• FED хүүг түргэн нэмэгдүүлсэн
• USD индекс (DXY) хүчтэй өссөн
• EUR/USD паритетийн түвшин рүү буусан

Энэ тохиолдол проп трейдерүүдэд макро үзүүлэлт ханшийг урт хугацаанд чиглүүлдэг гэдгийг харуулсан тодорхой жишээ юм.

---

Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд бол валютын ханшийн хөдөлгөөний үндсэн түлхүүр. Форекс график дээрх бүх хөдөлгөөн цаанаа бодлогын хүү, инфляци, ажилгүйдэл, эдийн засгийн өсөлт зэрэг макро хүчин зүйлтэй салшгүй холбоотой.

Проп трейдерүүдийн хувьд:

• Өгөгдлийг зөв тайлбарлаж, хүлээлттэй харьцуулах
• Зах зээлийн урсгалд макро мэдээлэл хэрхэн шингэж байгааг ойлгох
• Position sizing ба risk management-ээ макро орчны өөрчлөлтөд дасан зохицуулах

нь урт хугацаанд тогтвортой performance үзүүлэх гол нөхцөл болно.